---

Blijkbaar werd Iza verwelkomd door de Spaanse bevolking sinds de tijd van de Spaanse nederzetting, in de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, een feit dat adobe constructies implementeerde, samen met hout in deuren en ramen naast de interne structuur, de kleitegel gekookt, meegebracht uit Spanje maar van Griekse oorsprong, evenals steen als basis voor paden, patio's, in de bekleding van waterfonteinen, afgezonderde patio's, en andere elementen. Zijn rijkdom valt ook op in termen van mythologie waar de aanwezigheid van Bochica wordt gevonden, de beschavingsgod die na het vormen van de Salto del Tequendama aan de rand van Bacatá, het huidige Bogotá, met zijn reis naar Iza, de grenzen van de Muisca-beschaving heeft bepaald. , in de Cundiboyacense hooglanden. Ten oosten van de gemeente in het dorp Chiguatá, sector Chiquí, wordt de grot waar Bochica in zijn laatste jaren woonde nog steeds vereerd. Dus, net als verschillende archeologische vondsten, bevestigen rotstekeningen de voorouder van Iza als een pre-Spaanse inheemse site.

Het feit dat de gemeente slechts veertien kilometer verwijderd was van Sogamoso, de hoofdstad van de provincie met een belangrijke economische en commerciële ontwikkeling, zorgde ervoor dat Iza al die jaren in relatief isolement doorbracht, zelfs met een stabiele of negatieve bevolkingsgroei. behoud zijn architectonische omgeving, zoals gebeurde met Santa Cruz de Mompox geabsorbeerd door Cartagena de Indias.

De natuurlijke omgeving van de gemeente waar warmwaterbronnen zijn, is versierd met de ambachtelijke industrie, in het bijzonder El Batán of geweven wol of katoendraad. Er wordt gezegd dat deze handel door Bochica werd onderwezen, zodat de inboorlingen, naast het maken van warme jurken, een fatsoenlijke baan konden hebben als middel van levensonderhoud, aangezien in tijden voorafgaand aan de verovering de indianen van de sector dekens, sjaals en anderen ruilden voor producten van andere groepen, voor zout uit de Sabana de Bacatá, landbouwproducten van de Guanes-indianen van het huidige Santander, enz.

Sinds de jaren 80, toen de wedstrijd ´´Pueblo Más Lindo de Boyacá´´ in het departement werd gehouden, heractiveerde Iza het behoud van de traditionele historische en ecologische waarden en begon een proces van verfraaiing van de straten, huizen en de tempel. parochiekerk, die het beeld van de goddelijke Verlosser bewaart, weergegeven in een wonderbaarlijke afbeelding gevonden in 1748 op een kleine steen die vandaag wordt aanbeden als de beschermheilige van de stad. Pedro Alonso Boyacá Fonseca componeerde het officiële volkslied en regisseerde de vorming van de Folk Dance Group; als antwoord op de muzikale hobby opende de gemeente het Francisco Cristancho Camargo Cultureel Centrum; Jonge leiders zoals Dora Moncada C. motiveerden de gemeenschap om het Departmental College of Sergio Camargo Educational Institution op te richten op land dat later door Alejandro Mesa Grosso werd geschonken; het gemeentelijk burgercomité dat twintig jaar geleden werd opgericht, werd versterkt; leiders zoals Guillermo Salamanca Turga, Pedro Martínez T., begonnen de regionale volksfeesten, die in 2008 op verzoek van de burgemeester van Victor Hugo López en de directeur van cultuur Ana Josefa Cristancho geïnstitutionaliseerd onder de naam Festival de Música Colombiana Francisco Cristancho Camargo.

Iza studeerde in 2000 af als ´´ Stadswandelen´´ door het Ministerie van Nationale Opvoeding om onderwijsdekking te garanderen voor de hele schoolgaande bevolking. In 2002, in de administratie van Emiro Zorro López, het management van de architect gespecialiseerd in cultureel erfgoed Mariana Patiño Osorio en de Fundación Nido Verde, wijdde de nationale regering Iza toe als cultureel erfgoed van Colombia. In 2006 schonk de ambassade van de Republiek Japan in het burgemeesterskantoor van Marcolino Suárez Torres een bibliotheek in zijn fysieke structuur, uitgerust met computers en duizend exemplaren van kinderliteratuur en in 2007 publiceerden het gemeentelijk burgemeesterskantoor en de Pilot University van Colombia het boek ´ ´Iza, de adobe huizen´´ door de architecten Mariana Patiño Osorio en Rubén Hernández Molina. [6]

In juni 2009 was Iza gastheer van de VIII National Meeting of Walkers, hoewel het met de steun van de naburige steden ongeveer 1.400 deelnemers ontving en zijn eigen hotelcapaciteit demonstreerde. Ter gelegenheid van de Bicentennial of Independence 1810-2010 werd Iza opgenomen in het officiële herdenkingsprogramma, aangezien de Bevrijdingscampagne de steun kreeg van Izans toen Simón Bolívar zijn krijgswet afkondigde toen hij alle mannen onder de 40 jaar uit de Bonza-kazerne ontbood. ter ondersteuning van de beslissende gevechten van de Pantano de Vargas op 25 juli 1819 en de Boyacá-brug op 7 augustus daaropvolgend.

De Groep Vigías del Patrimonio Cultureel in Iza wordt gecoördineerd door de Fundación Nido Verde, afgestudeerd door de minister van Cultuur Paula Marcela Moreno Zapata tijdens haar bezoek aan de gemeente op 29 juni 2009. Deze groep publiceert het Informatief over cultureel erfgoed ´´Arco Iris´ ´. In de toekomst, door middel van het speciaal beheer- en beschermingsplan, zoals gereguleerd voor de ruimtes die tot erfgoed van de nationale reikwijdte zijn verklaard, is Iza, met aandacht voor de natuurlijke omgeving, van plan om cultureel toerisme te consolideren als het belangrijkste alternatief voor lokale ontwikkeling door de verbetering, waardering en bescherming ervan. en diffusie.





Iza is een Colombiaanse gemeente in de provincie Sugamuxi in het departement Boyacá. Het ligt ongeveer 90 kilometer ten oosten van de stad Tunja. Het grenst in het noorden aan Firavitoba en Sogamoso, in het oosten aan Sogamoso en Cuitiva, in het westen aan Pesca en Firavitoba en in het zuiden aan Cuitiva.

Iza, met een bevolking van amper tweeduizend inwoners in iets meer dan vijftig vierkante kilometer uitbreiding, wordt gekenmerkt door een hoog niveau van instandhouding van de historische inhoud die tot uiting komt in sommige tradities, lokale toponymie, feesten en ambachten zoals de stof in katoen en wol, met gebruikmaking van praktijken en weefgetouwen van het middeleeuwse Spanje, evenals in de koloniale architectuur die is gebaseerd op een typisch inheemse lay-out van de straten, het belangrijkste aspect dat zijn verklaring als een goed van cultureel belang in de nationale reikwijdte betekende, want het Ministerie van Cultuur van Colombia in 2002.

Iza's naam komt van het Chibcha-woord Iza, wat nacht betekent. Hoewel in 1895 de naam van de stad werd veranderd in Santa Isabel, omdat het woord iza volgens het Spaanse woordenboek concubine betekende, behielden de inwoners de traditionele naam. De gemeente staat ook bekend als ´´Nido Verde de Boyacá´´, een naam gegeven door professor Manuel Ancizar, die rond 1850 door de regio toerde als deelnemer aan de Chorografische Commissie onder leiding van ingenieur Agustín Codazzi. In zijn werk ´´Peregratie van Alpha door de noordelijke provincies van La Nueva Granada in 1850-1851´´ verwijst Ancizar naar Iza als een groen nest in een toespeling op de wilgen, elzen, chicalás en andere vegetatie die, als tegenwoordig een natuurlijke omgeving in het stadscentrum

De belangrijkste factoren van economisch inkomen voor Iza zijn landbouw en mijnbouw. Binnen de mijnbouw vallen steenkool en puzzolaan op.



In Iza kun je lange of korte wandelingen maken door de bergen, zoals een bezoek aan de Alto de Vita gelegen ten westen van de gemeente vanwaar je verschillende naburige steden kunt zien en de vallei in zijn majestueuze volheid kunt bewonderen, inclusief een bezoek aan onze kerk waar we het goddelijke kunnen bezoeken. Salvador, als religieus monument, ga door bergen of vlakke plaatsen, per mountainbike, vliegtuig, hellingen, paardrijden, paardentherapie, zwemmen, heel dichtbij vind je zwavel-modderafzettingen waarin je modderbaden kunt nemen. Uitstekend voor de huid.

---